Choroby kręgosłupa i stawów to dolegliwości, z którymi mamy styczność na co dzień. Ich pochodzenie nie jest jedynie pourazowe – XXI wiek przyniósł nam wraz z postępem cywilizacyjnym również różne schorzenia wynikające z bardzo powszechnego już trybu pracy siedzącej.

Jednym z najczęściej spotykanych problemów zdrowotnych są bóle kręgosłupa i stawów. Często jest to efekt skrajności naszego trybu życia: mniej się ruszamy, niezdrowo jemy, zbyt dużo czasu pracujemy przy ekranach komputerów i tabletów. Te wszystkie składowe często prowadzą do pogorszenia zdrowia i co za tym idzie – odczuwania czasami naprawdę potężnego bólu stawów, który pojawia się niespodziewanie. Odruchowo szukamy ulgi u w lekach farmaceutycznych, uśmierzających ból tylko na chwilę, a tymczasem mamy do wyboru kilka innych świetnych metod, na stałe przywracających dobry stan zdrowia i samopoczucia. Jedną z nich jest terapia manualna, inaczej zwana chiropraktyką. Ta niekonwencjonalna metoda cieszy się ogromną popularnością, zwłaszcza w USA, gdzie korzysta z niej około 30 mln osób rocznie! Czym jest terapia manualna, kiedy warto ją zastosować i czy każdy może się jej poddać? 

Terapia manualna Wrocław – co to jest? 

Mówiąc prosto, terapia manualna to fizjoterapeutyczna metoda oparta na specjalistycznym masażu ciała, polegająca na wykryciu i eliminacji przyczyny bólu kręgosłupa i stawów – posiada więc funkcję zarówno diagnostyczną jak i terapeutyczną. Jej nazwa nawiązuje do manualnego sposobu, jakim jest wykorzystanie przez fizjoterapeutę narzędzia w postaci swoich rąk. Z racji na wzajemne powiązanie i oddziaływanie konkretnych elementów systemu ruchowego. Kierowana jest zazwyczaj wobec stawów, oddziałuje również na pozostałe jego części. Terapia manualna nazywana jest czasami chiropraktyką, ale w przeciwieństwie do kręgarstwa – stosowanego często poza jakimikolwiek regułami dobrej praktyki – oparta jest na mocnych podstawach medycznych i rzeczowego znawstwa anatomii organizmu. Skuteczne działanie tej metody odkryto już w starożytności. Pomagając w leczeniu bólu na przestrzeni lat, w końcu doczekała się opracowania jej metod w drugiej połowie XIX wieku przez kanadyjskiego kręgarza Daniela Davida Palm’a. Impulsem do zbadania tej dziedziny, okazało się przypadkowe przywrócenie słuchu pacjentowi przez nastawienie przesuniętego kręgu szyjnego. W swoich naukowych tezach Palmer podkreślał mocny związek między stanem kręgosłupa i stawów, a ogólnym stopniem zdrowia człowieka. Podczas jej wykonywania stosuje się wiele technik, które terapeuta manualny dobiera zależnie od typu schorzenia i poziomu jego zaawansowania.

Cele zabiegów 

Główne cele opierają się na uzyskaniu lepszej jakości codziennego funkcjonowania pacjenta, który obciążony jest schorzeniami  układu ruchowego – terapia manualna wpływa bowiem na przyspieszenie powrotu do normalnej aktywności fizycznej, działając na źródło dolegliwości oraz umożliwiając ograniczenie przymusu stosowania długotrwałej farmakoterapii.

Należy podkreślić, że jakiekolwiek czynności terapeutyczne podejmowane w omówionej metodzie fizjoterapii, bazują na uprzedniej rzeczowej diagnozie i ocenie stanu pacjenta, na której oparty zostaje projekt działań, zmierzających do osiągnięcia założonych celów. Decyzję o przebiegu terapii podejmuje wykwalifikowany terapeuta, który posiada konieczne umiejętności oraz niezbędną wiedzę merytoryczną, konieczną do udzielenia specjalistycznej i profesjonalnej pomocy zgłaszającemu się do niego pacjentowi.

Metody wykorzystywane w terapii manualnej

W obszarze chiropraktyki najczęściej wykorzystywane są metody takie jak:

  • metoda mobilizacyjna – bazująca na ćwiczeniach, które wpływają na lepszą ruchomość w stawach; tą metodą najczęściej wykonywana jest mobilizacja kolana do wyprostu poprawiająca jego ruchomość, często stosowana po urazach i kontuzjach sportowych lub mobilizacja stawu krzyżowo biodrowego pozwalająca przywrócić prawidłowe funkcjonowanie zaburzone nawet tylko przez niewinne nawyki dnia codziennego takie jak zakładanie nogi na nogę, lub spanie na jednym boku, oraz mobilizacja stawu skokowego, którego prawidłowe funkcjonowanie niezbędne podczas podstawowych czynności życiowych takich jak chodzenie, bieganie czy podnoszenie przedmiotów (kontuzja stawu skokowego często dotyka biegaczy),
  • metoda manipulacyjna – prowadząca do szybkiego uruchomienia stawu i spadku nasilenia bólu; polega na szybkim i precyzyjnym ruchu w stawie, kojarzona jest z jego charakterystycznym “kliknięciem”,
  • neuromobilizacja – ćwiczenia bezpośrednio oddziałujące na nerwy – polegają na napinaniu i naciąganiu nerwów, co wpływa na poprawę ich ruchomości i elastyczności oraz pobudza procesy przewodnictwa nerwowego, usprawniając ruchomość i ślizg nerwów w stosunku do tkanki, tym samym wpływając na jej sprawne funkcjonowanie; 
  • rozciąganie – inaczej stretching; sposób treningu oparty na powolnym rozciąganiu i rozluźnianiu mięśni,
  • masaż – pobudzający lepszą pracę całego układu ruchowego.

Ponadto, jedną z najnowszych, bezpiecznych i często ówcześnie stosowanych metod terapii manualnej jest metoda Mulligana bazująca na stosowaniu bezbolesnych technik biernych przeprowadzonych przez terapeutę w połączeniu z równoczesnym aktywnym ruchem wykonywanym przez pacjenta. Mowa o tzw. SNAG (mobilizacje połączone z ruchem kręgosłupa) i technice MWM (mobilizacje połączone z ruchem stawów obwodowych).

Jednym z podstawowych używanych pojęć jest „gra stawowa” – na skutek wykonywanego przez terapeutę manualnego ruchu biernego w stawie pacjenta. “Gra stawowa” składa się z trzech elementów: trakcji, ślizgu i kompresji. Każdy z nich spełnia ważną funkcję w badaniu i w późniejszej terapii.

  • Trakcja to czynność, która powoduje odsunięcie od siebie powierzchni stawowych, przeprowadzana jest w trójstopniowym przedziale: I stopień to zniwelowanie sił kompresyjnych występujących w stawie (działa przeciwbólowo), II stopień to dalsze oddalenie od siebie powierzchni, powodujące napięcie tkanek okołostawowych, III stopień doprowadza do rozciągnięcia tkanek miękkich. Właściwe użycie tego elementu zmniejsza dolegliwości bólowe i daje możliwość rozpoczęcia następnych działań terapeutycznych.
  • Kompresja, to przeciwieństwo trakcji, polegająca na biernym zbliżeniu powierzchni stawowych. Wykorzystywana jest przede wszystkim w procesie diagnostycznym, natomiast w procesie terapeutycznym jest rzadziej spotykana, z racji na wpływ na nasilenie dolegliwości bólowych i dyskomfort.
  • Ślizg stawowy jest czynnością, w której powierzchnie stawowe przesuwają się między sobą w określonej płaszczyźnie. Może być wykonywany w różnym kierunku. Bierny ślizg stawu wywołany przez fizjoterapeutę we Wrocławiu jest najważniejszą częścią gry stawowej, ponieważ usprawnienie biernego ruchu w stawie prowadzi do lepszego, czynnego wykonania tego samego ruchu.

Masaże funkcyjne, poprzeczne i tkanek głębokich

Jedną z bazowych technik terapii manualnej są masaże. Ze względu na swoją skuteczność, różnią się jednak od tych relaksacyjnych – masaże fizjoterapeutyczne eliminują przyczyny bólu, a nie tylko chwilowo łagodzą objawy. Jakie masaże wykonuje się w gabinetach terapii manualnej?

Masaż funkcyjny to połączenie ruchu w stawie z masażem i rozciąganiem mięśnia, z którym połączony jest staw. Masaż wykonywany jest wzdłuż włókien i wymaga bierności w jego obrębie. Aby go wykonać, mięśnie pacjenta muszą być możliwie jak najbardziej rozluźnione. Prawidłowo wykonany masaż funkcyjny eliminuje ból, redukuje napięcie i usprawnia funkcjonowanie chorego miejsca. Polecany jest szczególnie w trakcie leczenia pourazowego stanu mięśni, zaburzeń priopriocepcji oraz nasilonych napięć mięśni. Jest on bezbolesny i przygotowuje ciało do kolejnego kroku – mobilizacji stawów.

Masaż poprzeczny polega na ruchu poprzecznym na włóknach mięśniowych, więzadłach lub przyczepu mięśnia do kości. Jego efektem jest polepszenie ukrwienia i ruchomości, eliminacja bólu i aktywowanie procesów przeciwzapalnych.

Masaż tkanek głębokich to bardzo delikatna i wolno wykonywana forma masażu, dzięki której mięśnie i ścięgna wydłużają się i rozluźniają. Prowadzi to do relaksacji układu nerwowego, redukcji bólu oraz poprawienia postawy i elastyczności ciała.

Jak widać, już same masaże lecznicze wywierają pozytywny wpływ na układ mięśniowy, co jest niezwykle ważne przy leczeniu najmniejszych nawet schorzeń. 

Wskazania do terapii manualnej we Wrocławiu

W zasadzie szereg schorzeń kwalifikujących się do leczenia terapią manualną jest dosyć obszerny. Dotyczy on przede wszystkim odczuwanych przez pacjenta bólów związanych z układem mięśniowo-stawowym. Najczęściej występujące dolegliwości to rwa kulszowa, bóle kręgosłupa – zwłaszcza w odcinku lędźwiowym i krzyżowym, bóle kości ogonowej, częstomocz, ból stawów kończyn górnych i dolnych, dyskopatia, wady postawy, zaburzenia funkcjonowania stawów, zwyrodnienia kręgosłupa. Ulgi mogą również szukać pacjenci cierpiący na migreny, zaburzenia snu i przemęczenie. Jest ona stosowana też w przypadku stanu nadmiernego napięcia mięśni, występowania nerwobóli oraz drętwienia kończyn. 

Terapia manualna jest również stosowana w leczeniu pacjentów po zabiegach chirurgicznych, np. takich jak rekonstrukcja więzadła krzyżowego.

Dyskopatia – leczenie 

Dyskopatia to jedna z najczęściej występujących chorób kręgosłupa, której przyczyną są uszkodzone krążki międzykręgowe – inaczej nazywana wypadnięciem dysku. Można powiedzieć, że jest to choroba cywilizacyjna, ponieważ w ogromnym stopniu do jej rozwoju przyczyniają się: otyłość, siedzący tryb pracy i stres. Nie jest to jednak warunek. Na dyskopatię chorują również osoby ciężko pracujące fizycznie, dźwigające często ciężkie przedmioty oraz po urazach i kontuzjach kręgosłupa. 

Dyskopatia początkowo objawia się silnym bólem odcinka lędźwiowo-krzyżowego, którego nie wolno bagatelizować, ponieważ może doprowadzić do poważnego stopnia zaawansowania choroby, doprowadzającego pacjenta nawet do braku możliwości wstania z łóżka. Kluczowe jest wczesne rozpoczęcia leczenia.

W leczeniu tego uciążliwego schorzenia bardzo skuteczna jest terapia manualna kręgosłupa lędźwiowego, która uruchamia i stabilizuje stawy. Jest to metoda bezinwazyjna i bezpieczna. Należy pamiętać, że w trakcie leczenia dyskopatii, ważna jest też indywidualna praca pacjenta oparta na radach i wskazówkach doświadczonego fizjoterapeuty.  W innych chorobach kręgosłupa niezwykle pomocna jest również terapia manualna ls i kręgosłupa szyjnego, która z częstym powodzeniem prowadzi do odciążenia i naprawy funkcjonalności stawów.   

Terapia manualna blizn

Blizny to pozostałość po urazowej lub celowej ingerencji w ciało, którą posiada niemal każdy człowiek. Celem blizny jest prawidłowe zamknięcie rany i zapewnienie stanu tkanek możliwie zbliżonego do stanu sprzed urazu. Patrząc na nią, widzimy jedynie jej wierzchnią warstwę. Najważniejsze procesy ponownego łączenia się tkanek, dzieją się głęboko pod skórą, dlatego tak ważne jest wspomaganie blizny na etapie jej gojenia się. Wtedy również z pomocą przychodzi terapia manualna, która polega na jej mobilizacji, poprzez umiejętną technikę masażu. Tak naprawdę, powinno się ją stosować od pierwszych dni jej zrastania – szwy nie są przeciwskazaniem. Żeby umiejętnie wspomóc bliznę w procesie szybkiego gojenia bez powikłań, najlepiej udać się do fizjoterapeuty, który wykona i pokaże prawidłową technikę masażu.

Przeciwwskazania do terapii manualnej 

Mimo bezpiecznego i skutecznego sposobu leczenia, jakim jest terapia manualna, istnieje również szereg przeciwwskazań, które blokują możliwość korzystania z niej. Są nimi przede wszystkim: świeże złamania kości, choroba nowotworowa, niewydolność krążenia mózgowego, ciąża, zaawansowana choroba zwyrodnieniowa, zwapnienia stawowe, żylaki odbytu, osteoporoza i problem z krzepliwością krwi. 

Przebieg wizyty w gabinecie we Wrocławiu

Pierwszym etapem terapii manualnej jest szczegółowy wywiad lekarski z pacjentem i przegląd dodatkowych badań diagnostycznych, jeśli takie były wskazane. Często w celu rozpoczęcia prawidłowej diagnostyki potrzebne jest zdjęcie RTG. Następnie przeprowadzane jest badanie palpacyjne (badanie dotykiem) oraz sprawdzenie funkcjonalnego narządu ruchu. Badanie przeprowadzane jest w trakcie spoczynku oraz ruchów czynnych i biernych i skupia się na badaniu zakresu ruchu i siły mięśniowej. Przeprowadzane jest na stole manipulacyjnym, na którym pacjent kładzie się swobodnie, a terapeuta układa ciało w odpowiednich pozycjach, sprawdzając napięcie mięśni, odruchy ciała i kręgosłup w różnym położeniu. Chwyty diagnostyczne, jakie stosuje fizjoterapeuta, pomagają trafnie zlokalizować przyczynę bólu, jaką mogą być: zmiany zwyrodnieniowe, uciśnięte nerwy, zła ruchomość stawów czy nieprawidłowe napięcie mięśni. Następnym krokiem jest oczywiście terapia manualna. Prawidłowo przeprowadzone zabiegi są w pełni bezbolesne i przynoszą ulgę już po pierwszej wizycie. Ostatni etap to stosowanie się pacjenta do zaleceń terapeuty w kwestii ćwiczeń, diety i prawidłowych pozycji podczas wykonywania różnych czynności, takich jak prawidłowa pozycja podczas snu lub pracy przy biurku.

Jak przygotować się do wizyty?

W związku z tym, że badanie diagnostyczne opiera się na sprawdzeniu i ocenie całego narządu ruchu, może być konieczne rozebranie się do bielizny.  Warto również mieć ze sobą wyniki wcześniejszych badań.

 Jak często zapisywać się na zabieg?

W leczeniu terapią manualną najważniejsza jest systematyczność. Ich częstotliwość uzależniona jest oczywiście od rodzaju i stopnia dolegliwości. Średnio, w pierwszym miesiącu leczenia, terapia powinna być przeprowadzana około trzy, cztery razy aż do stopniowego zmniejszania liczby wizyt u terapeuty manualnego adekwatnie do poprawy zdrowia pacjenta. Profilaktyczne spotkania z terapeutą po zakończeniu pierwszej fazy leczenia powinny odbywać się raz na pół roku.  

Skuteczność terapii manualnej we Wrocławiu

Odsetek pacjentów, którym nie udało się pomóc, jest naprawdę niewielki. W przypadku, gdy pacjent po 2 tygodniach nie odczuwa poprawy, zazwyczaj kierowany jest na zabieg rehabilitacyjny. Jest to jednak rzadkość, w większości przypadków terapia manualna przynosi korzystne efekty i znaczną poprawę samopoczucia. Wiele zależy również od samego pacjenta w kwestii stosowania się do zaleceń po zabiegu, które dotyczą konkretnych ćwiczeń i pozycji przyjmowanych podczas pochylania się lub siedzenia. Dla osiągnięcia i przypieczętowania pełnych korzyści zdrowotnych zalecane są wizyty kontrolne, podczas których terapeuta sprawdza poprawność wykonywanych ćwiczeń, poprawia ewentualne błędy i aktualizuje zestaw ćwiczeń. Wśród pacjentów, którzy poddają się terapii manualnej, zdarza się wielu takich, którzy dzięki systematycznemu i pozytywnemu podejściu do procesu leczenia, uniknęli operacji.

Terapia manualna jest docenianą niekonwencjonalną metodą, praktykowaną w leczeniu i rehabilitacji w określonych stanach zaburzeń czynności układu ruchu. Najczęściej stosowana jest w wyspecjalizowanych gabinetach i ośrodkach fizjoterapii. Zabiegi terapii manualnej wykonywane są zazwyczaj przez i fizjoterapeutów po zdobyciu certyfikatów odpowiedniego szkolenia podyplomowego.

W naszym gabinecie oferujemy także zabiegi rehabilitacyjne.

Czytaj również: zabiegi fizjoterapii Wrocław